top of page

BBC News Arapça 'Kalkınma Yolu' Projesini Yorumladı

İngiliz yayın organı BBC'nin Arapça sitesi Türkiye ile Irak arasındaki 'Kalkınma Yolu-Kuru Kanal' projesini ayrıntılarıyla yorumladı.



BBC Arapça, Türkiye ile Irak arasındaki projenin en önemli aşamasının Irak'ın aşması gereken zorluklar karşısında gösterilecek direnç olduğu yorumunu yaptı. Farklı isimlerden proje ile ilgili yorumlar alınan haberden fikirler şu şekilde:


"Avrupa Dış İlişkiler Konseyi'nin misafir araştırmacılarından Hamza Haddad:

Özellikle Ankara Hindistan, Körfez ve Avrupa arasındaki ekonomik koridor projesinin dışında bırakılmasının ardından Irak'ın Türkiye'yi projeyi desteklemesi konusunda ikna etmeyi başardı."


Orta Doğu Araştırmaları Merkezi'nin Irak işleri uzmanı Dr. Bilgay Doman:

"Türkiye'nin Irak projesine olan ilgisi, artık Irak ile işbirliğine odaklanan değişen Türk dış politikasının öncelikleri çerçevesinde çevresinin yer aldığını doğruluyor. Projeye ilişkin tartışmalar, Hindistan-Orta Doğu ile Avrupa arasında planlanan ekonomik koridor projesinin (IMEC) açıklanmasından önce başlamıştı. Projenin başarısı konusunda 'aşırı iyimser' olduğumu söylemeliyim. Bunun temeli, her iki ülkenin projenin kendilerine sağlayacağı faydalar ve her birinin ekonomik fayda elde etme ihtiyacı ışığında ilerleme konusundaki istekliliği. Türkiye'nin birçok krizden etkilenen ekonomisini güçlendirmesi gerekiyor, Irak ise petrolden uzak gelir kaynaklarını çeşitlendirmenin yollarını arıyor. Projenin yarısının halihazırda başarıldığını söylemeliyim. Zira Türkiye projenin ihtiyaç duyduğu altyapıya kendi bölgesinde sahip. Geriye kalan ise Irak topraklarındaki altyapının rehabilitasyonu ve inşası. Projedeki en büyük zorluğu temsil eden bölüm de bana göre bu. "


Iraklı araştırmacı Safa Khalaf:

"Irak'ın projedeki finansman düğümünü henüz çözdüğünü söyleyemeyiz. Hükümetin açıkladığı takvime göre, herhangi bir gecikme olmadığı takdirde, ülkenin ikinci fazı 2034'te tamamlanmadan önce yıllık 4 milyar dolar tutarındaki projeden elde etmesi beklenen gelir başlamayacak. Ayrıca mutabakat zaptı imzalayan üç ülkeden hiçbirinin projeyi finanse etme istekliliğini henüz ifade etmedi. Bu da projenin bir anlamda projeyi belirli bir oranda kendi kaynaklarıyla finanse etmesi anlamına gelebilir. Irak bütçesinin zaten çok fazla baskı altında olduğu bir dönemde olduğunu söylemeliyiz."


Avrupa Dış İlişkiler Konseyi (ECFR) temsilcisi Hamza Haddad:

"Ülke gelirlerinin yüzde 90'ını oluşturan petrol gelirlerine aşırı bağımlılık ve kamu sektöründeki enflasyon, herhangi bir kriz durumunda ülkeyi istikrarsızlığa karşı savunmasız hale getiriyor. Petrol fiyatlarındaki düşüş ve bütçeyi büyük baskılara maruz bırakıyor. Projenin geleceği ve hükümetin projeyi finanse etme kabiliyetini veya taahhüdünü petrol fiyatlarındaki dalgalanmalara bağlı kılıyor. Ancak Irak'ta yaşanan istikrarsızlık tehlikesi sadece petrol fiyatlarından ibaret değil.  İran ve Türkiye'nin ardından, birçok Körfez ülkesi 20 yıllık bir gecikmenin ardından, Bağdat'la ekonomik ilişkiler geliştirmekle ilgileniyor. "

Hamza Haddad, Katar'ın Körfez komşularına kıyasla Irak'ta ilk yatırım yapan ülke olduğuna inanıyor ve devlete ait Katar Enerji Şirketi'nin, Fransız şirketi Total'in Irak'taki projelerinin yüzde 30'luk hissesini, şirket ile sözleşme imzaladıktan sonra satın aldığına dikkat çekiyor. Irak hükümeti 27 milyar dolar değerinde petrol, gaz ve enerji projelerini hayata geçirecek.


BBC Arapça editörleri de "Katar, doğalgaz ihracatının Türkiye'ye ve oradan da Irak üzerinden Avrupa'ya ulaşması için bir koridor olarak 'Kalkınma Yolu Projesi'ni sağlamakla ilgileniyor gibi görünüyor ki bu da bölgede enerji aktarımında merkez olmayı amaçlayan Türkiye'nin hedeflerinden birini temsil ediyor" yorumunu paylaştı.


BAE Siyaset Bilimi Profesörü Dr. Abdul Khaleq Abdullah:

"Körfez Arap devletleri yıllardır Irak'ın yanında yer almakta. Zaman zaman müdahele zorlukları İran'ın, Irak'ın siyasi ve sosyal dokusuna sızması nedeniyle Arap varlığına düşman olan Irak'ın iç koşulları ve İran projesinin bu durumu ortadan kaldırma çabalarından kaynaklı. Projeye katılım, dünyanın farklı coğrafyaları arasında mal ve yolcu taşımacılığı için çeşitli koridorlar kurmaya katılma ve hatta inisiyatif alma konusundaki ilgiden kaynaklı. "




bottom of page