Kazak Analist: "Çin, Rusya'nın Zayıflığını Kullanıyor"

PeopleDays: "Çin, Tacikistan'a Askeri Üs Kuracak."

24KG: "Çin'in hedefi, Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü'nü işlevsiz kılıp ŞİÖ'yü savunmada güçlendirmek."

Çin'de yayın yapan People Days isimli internet sitesinde yayınlanan haberde, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in Kazakistan'daki Şangay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Zirvesi'nin ardından Tacikistan'a gerçekleştireceği ziyaret askeri üst hedefli bir ziyaret olduğu kaydedildi.

"Çin'in Tacikistan'da neden askeri üsse ihtiyacı var? Uzman görüşü" başlığıyla yazılan haberde, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in ŞİÖ zirvesine katıldığı Astana'nın ardından Cumhurbaşkanı İmamali Rahman'ın davetlisi olarak Tacikistan'a iki günlük resmi ziyarette bulunacağı belirtilirken, "İki ülke liderlerinin ekonomik alanda ikili işbirliği konularını ve askeri-teknik işbirliği olanaklarını tartışacak. Pekin, özellikle Afganistan'daki istikrarsız durum göz önüne alındığında, bölgede güvenliği sağlamaya çalışıyor" ifadelerine yer verildi.

Çin ile Tacikistan arasında 2016'dan bu yana askeri işbirliği anlaşması bulunduğu, Çin'in 11 Tacik Karakolu ve Sınır Muhafızları Eğitim Merkezi inşasını finanse etmekte olduğu belirtilirken, "Pekin ayrıca Afganistan sınırının Tacik tarafında yeniden inşa etme veya 30-40'a kadar güvenlik noktası inşa etme hakkını da aldı. Çin tarafı aynı zamanda Çin, Tacikistan ve Afganistan sınırlarının kesiştiği noktada Murghab bölgesinde ilk askeri tesisi inşa etti. Tacik askeri personeli burada görev yapıyor ve radial militanların hareketlerini izliyor" denildi.

Kazakistan Risk Değerlendirme Grubu Direktörü Dosim Satpayev de, 24KG sitesine yaptığı açıklamada, "Çin, bölgedeki önceliklerini ortaya koyuyor. Burada nesnel gerçeklikten yola çıkmamız gerekiyor. Aslında Çin, Afganistan'ın ekonomik çıkarların yüksek olduğu ancak aynı zamanda riskli bir alan olduğunun bilincinde. Çünkü Afganistan'da faaliyet gösteren ve Pekin'e tehdit oluşturan çok sayıda farklı terörist ve aşırıcı yapı var. Yine Orta Asya'daki diğer ülkelerden farklı olarak Tacikistan'ın Taliban hareketine karşı oldukça olumsuz bir tutumu var çünkü Duşanbe'nin inandığı gibi Afganistan'da Tacik karşıtı askeri gruplar var ve Taliban onları destekliyor" dedi.

Çin, Tacikistan ile ekonomik işbirliğinin giderek askeri-siyasi faaliyete dönüşeceğini çok açık bir şekilde göstermek istiyor. Analist, "Aynı zamanda Çin, Rusya ile doğrudan karşı karşıya gelmekten kaçınarak bunu çok yavaş ve hassas bir şekilde yapacak. Ama şunu çok iyi anlamalısınız ki evet, bir süper güç olarak Çin'in dünyanın farklı bölgelerinde askeri karakolları ve üsleri olacak. Çin, Orta Asya'da askeri işbirliği, tatbikatlar ve muhtemelen silah tedariki gibi çeşitli alanlarda askeri-teknik faaliyetleri artırmaya başlayacak.

Çin, ŞİÖ'yü bir güvenlik sağlayıcısına dönüştürerek Kollektif Güvenlik Anlaşması Örgütü'nün (KGAÖ-CSTO) yerini almaya çalışıyor. Bu bağlamda Tacikistan ilk test üssü, bir tür sıçrama tahtasıdır" yorumunu yapıyor. Uzmana göre, Rusya'nın Çin'in bölgedeki varlığının genişletilmesi ve askeri-teknik bileşenine ilişkin görüşüne ilişkin Moskova'nın buna karşı çıkmaya cesaret edemeyecek. Çünkü, uluslararası destek ve ekonomik açıdan Çin'e bağımlılığı en yüksek derecede, bu da savunmasız hale gelmesi dolayısıyla da şartlarını dikte edemeyecek ve Çin'de bu durumu aktif olarak kullanıyor.